Szkoła Podstawowa Nr 7 im. Bronisława Malinowskiego

2020-11-29

WIRTUALNE ANDRZEJKI

Historia

Andrzejki obchodzimy w nocy z 29 na 30 listopada. Ten dzień jest zarówno końcem, jak i początkiem nowego roku liturgicznego. Według legend święto Andrzeja zawsze okryte było dużą dozą tajemniczości. Chętnie wtedy wróżono. Wróżby te były znane jako ,,jędrzejki” lub ,,jędrzejówki”.

Andrzej był pierwszym z dwunastu apostołów. Jest też patronem narodów słowiańskich. Niestety za głoszenie Ewangelii został skazany na śmierć męczeńską. Podejrzewa się, że Andrzejki miały swój początek w starożytnej Grecji. Grecy, pragnąc poznać tajniki własnej przyszłości, korzystali z pomocy dusz zmarłych, które obdarowywały ich proroczymi snami. W wigilię św. Andrzeja panny dzięki wróżbom mogą poznać przyszłego towarzysza życia.

Wierzenia dotyczące święta Andrzejkowego oparte były na magii, fantazji, połączeniu świata rzeczywistego z pozaziemskim oraz przypisaniu zmarłym i duszom ludzkim nadnaturalnych zdolności.

Wierzono, że w tym okresie dusze zmarłych mogły łatwiej nawiązać kontakt z żywymi ludźmi. Sądzono, że duchy błąkające się po Ziemi w długie jesienne i zimowe wieczory, mogły przed śmiertelnikami uchylić rąbka tajemnicy związanej z ich przeszłością.

Początkowo Andrzejki traktowano bardzo poważnie, wróżby odprawiano tylko indywidualnie w odosobnieniu, w czasach późniejszych przybrały formę zbiorową.

Zwyczaje

Zdecydowanie najbardziej popularną formą przeprowadzenia wróżb jest tzw. lanie wosku. Polega na roztopieniu wosku, a następnie przelaniu go przez klucz do naczynia z wodą. Następnie, gdy wosk zastygnie, tworząc dziwny kształt, podchodzimy z tą figurką do ściany, oświetlamy ją z jednej strony i obserwujemy pozostawiony cień.

Inną również znaną metodą wyróżnienia jest układanie butów w rządku. But osoby, który jako pierwszy przekroczy próg domu symbolizuje małżeństwo w przyszłym roku. W związku z tym zazwyczaj wróżba ta dotyczy kobiet, które nie są jeszcze zamężne.

Ciekawą propozycją na spędzenie andrzejkowego wieczoru może być wróżenie za pomocą jabłek. Pierwszym krokiem, który trzeba wykonać, żeby przeprowadzić tę wróżbę jest wybranie równych jabłek - ma być ich tyle co uczestników. Następnie obieramy jabłko ze skórki. Komu uda się zrobić najdłuższą obierkę, ten będzie miał największe powodzenie w związku. Następnie dziewczyny rzucają za siebie obierki. Jeżeli rzucona obierka przypomina jakąś literę, to prawdopodobnie będzie pierwsza litera imienia chłopaka, z jakim będzie w związku.

Popularną wróżbą, którą już zapewne znacie, jest przekuwanie serca. Na początku przygotowujemy dwa papierowe serca i na ich odwrocie wypisujemy imiona. Na pierwszym sercu - damskie, a na drugim - męskie. Następnie odwracamy serca i wbijamy w nie igłę. Teraz wystarczy odwrócić serce i gotowe. Imię, które przebiła igła będzie imieniem naszej drugiej połówki.

Ciekawostki

• Święty Andrzej jest patronem Szkocji i tamże – 30 listopada, czyli dzień świętego Andrzeja, jest świętem narodowym (w odróżnieniu od przyjętego w Polsce zwyczaju, obchodzenia Andrzejek w wigilię św. Andrzeja, czyli 29 listopada).

• Wywodzące się ze Szkocji zwyczaje świętowania tzw. Andrzejek rozpowszechnione są w całej Europie i w większości mają one związek z tradycyjnymi przesądami oraz wróżbami o tematyce matrymonialnej.

• Wróżby Andrzejkowe przeznaczone były głównie dla dziewcząt (odpowiednikiem dla chłopców, były Katarzynki), choć od jakiegoś czasu przyjęło się, że w wieczór 29 listopada wróżą wszyscy.

• Zwyczaje Andrzejkowe mają także swój wymiar komercyjny, wyznaczając datę graniczną dla okresu przedświątecznego. Istnieje przesąd, iż sklepy, które przystrajają swoje witryny w bożonarodzeniowe przybrania, przed datą 30 listopada, nie będą miały w nadchodzącym roku dużej pomyślności na rynku, a być może nawet splajtują ;).

• Dziewczyny odliczały sztachety w płocie lub szczeble w drabinie, modląc się do św. Andrzeja. Jeśli ich liczba była parzysta – wróżyło to rychły ślub. Odliczano też sztachety, wypowiadając słowa: „kawaler, wdowiec, kawaler, wdowiec…” by dowiedzieć się jakiego stanu będzie przyszły mąż.

• Wróżby chłopców były mniej liczne i mniej popularne niż wróżby dziewcząt. Na szczęście dziś zarówno młodzież, jak i dzieci bawią się na imprezach andrzejkowych wspólnie. Wróżby nie są dziś wyrocznią, której należy ślepo ufać i oczekiwać spełnienia, lecz dobrą zabawą i okazją do wspólnych spotkań i radości.

Czas więc zaczynać nasze Wirtualne Andrzejki !

Pamiętajcie jednak o tym, że nasze przepowiednie i wróżby mają raczej żartobliwy, a nie magiczny charakter.

Link do wirtualnych wróżb:

https://view.genial.ly/5fbfd1bb8c127f0d2984907c/presentation-andrzejkowe-wrozby-su